Een dagje naar Giethoorn was voor de oorlog een hele belevenis. Hier is de Jongelingsvereniging in de punter. Voor op de plecht zit Luitje Reins. Naast haar, in de gebloemde jurk, Albertje Altena, Roelie Haar, Klaas Koekoek, Freek Olthof (de latere koster), Ds. de Jong en Wietske Tolman.
Om met elkaar een gemeenschap of samenleving te vormen is het nodig dat je dingen met elkaar deelt. Dat delen van kennis, herinneringen en ervaringen geeft een gevoel van verbondenheid. Vormt een identiteit.
Op deze website staat de identiteit van Zuidwolde centraal. Wat mensen hier hebben gedaan, hoe ze het hebben gedaan en misschien ook wel waarom. Iedereen kan daar kennis van nemen. Deze website geeft daar invulling aan in de vorm van mijn persoonlijke geschiedenis. Met alle beperkingen van dien trouwens.
De naam Zuidwolde Centraal is ontleend aan een project van stichting Welzijnscentrum Zuidwolde uit 1975. Dat was het jaar waarin de plaats Zuidwolde haar 700-jarig bestaan vierde. Voor het basisonderwijs werd een werkboekje ontwikkeld. Dat werd een groot succes. Als vervolg daarop werd een project gestart om nieuwingekomenen en de oorspronkelijke bevolking meer op elkaar betrokken te laten zijn. Verbinding voor segregatie . Voor een cursus Drents, eigenlijk een soort ‘inburgeringscursus’, werd het lesboek Samen Wieder gemaakt. Zowel voor cursus als boek was grote belangstelling, ook in plaatsen in de omgeving. Er volgde een initiatief voor een Oudheidskamer, geïnitieerd door het welzijnswerk. En er werden allerlei culturele activiteiten georganiseerd.
Ik was daar als sociaal cultureel werker, en later opbouwwerker, nauw bij betrokken. Beroepsmatig, vanuit de samenlevingsopbouw gedachte, maar ook emotioneel als geboren en getogen Zuidwoldiger. Die betrokkenheid is altijd gebleven ook al heb in na 1987 bij het project Drentse Taol en RTV Drenthe in Assen gewerkt. Na 2000 werkte ik als freelance cultuurproducent. Daarnaast was ik bestuurlijk actief in D66. Als raadslid in de gemeente Zuidwolde van 1987 tot 1990, als statenlid van 2004 tot 2007 en opnieuw als raadslid, maar dan van gemeente De Wolden, van 2010 tot heden.
Mijn ouders waren lid van de Jongelingsvereniging Immanuel in Zuidwolde. De vereniging was een vervolg op de Meisjes- en Knapenvereniging. Deze verenigingen waren onderdeel van de Ned. Hervormde kerk in Zuidwolde. Later ging de Jongelingsvereniging op in het Christelijk Jongeren Verbond, een zelfstandige organisatie die wereldwijd verbonden was met de YMCA.
De foto is gemaakt tijdens een uitstapje van de vereniging naar Giethoorn. Tweede van links, met in elke arm een vrouw, is mijn vader. Vierde van links is de broer van mijn vader, Gerrit Haar.
Op 16 september 1967 overleed dhr. Marius Tonckens op 92-jarige leeftijd. Hij was van 1898 tot 1934 burgemeester van de gemeente Zuidwolde. Hij heeft veel voor Zuidwolde betekend. Het Tonckenshuis en de Falieberg zijn er de fysieke overblijfselen van. In 1869 kreeg Zuidwolde z’n eerste gemeentehuis. Voor die tijd werd er gewerkt en vergaderd in een ‘gemeentekamer’ in lokale herberg. Het gemeentehuis werd geleidelijk verbouwd en uitgebreid. Er werd uiteindelijk een paviljoen achter het gemeentehuis geplaats met raadszaal en burgemeesterskamer. In 1981 werd, onder architectuur van Ter Veld & Hoogstra een nieuw gemeentehuis geopend. De gemeentelijke herindeling van 1998 vereiste een nieuw gemeentehuis dat in 2004 in gebruik werd genomen.
Het huidige gemeentehuis in Zuidwolde is in 2004 gebouwd. Door een felle brand op 25 juni van dat jaar moest de opening worden uitgesteld Het gebouw is ontworpen door architectenbureau Alberts & van Huut. Het vorige gemeentehuis was een ontwerp van architectenbureau Ter Veld & Hoogstra uit Hoogeveen. Voorheen vergaderde de gemeenteaard in een paar waar nu restaurant De Zuudwoldiger Huuskaomer is gevestigd.
Naast het gemeentehuis, op de plaats waar nu het kantoorgebouw van Wolderwijs staat, was vroeger de Gemeenteschool. De Openbare School. Een zesklassige school. Toen ik daar naar school ging was meester Benning hoofd van de school. In mijn laatste schooljaar (1960) werd hij opgevolgd door meester Wiekema. In de eerste klas had ik juffrouw Ham, in de tweede juffrouw Nijenhuis, in de derde klas mevr. Boers-van Weerd (weet ik niet helemaal zeker) en in de vierde en vijfde klas meester De Bruin. En uiteraard in de zesde klas meester Wiekema.
Op de foto sta ik op de vierde rij, tweede van rechts. Links naast mij staat Zwaantje Benning en schuin boven mijn nichtje Hillie Haar.
Op de voorste rij zitten de leerkrachten: tweede van links meester Benning. Vierde van links juffrouw Nijenhuis en naast haar juffrouw Ham.
Centraal op de foto uit 1928, gemaakt in opdracht van BoomPers in Meppel, staat het gemeentehuis. Verder de Gemeenteschool en de hoofdenwoning. De Steenbergeresweg was er al wel maar er stonden nog amper huizen aan.
Helemaal links is de oude pastorie nog te zien. Dit gebouw, eigendom van de Hervormde gemeente, is afgebroken door de Fa. Vrielink. Zij kochten ook de grond en bouwden daarop een drietal woningen waar in later jaren gemeentesecretaris Dikkenberg, huisarts Rubingh en de directeur Gemeentewerken, dhr. Scheeres woonden.
Tegenover het gemeentehuis is het pand van schoenlapper Jan Karel en daarnaast het pand waar nu de Fa. Spijkerman is gevestigd. Rechts boven staat het voormalige café Snijders (nu Midi).
De buurtschap Moddergat is laagveenontginning tussen de buurtschap Lubbinge en de Hoogeveensevaart. Langs de Hoogeveensevaart liggen de oeverweiden van de buurtschappen Steenbergen, Lubbbinge en Ten Arloo. De oeverweiden werden aan de zuidzijde begrensd door wat later de Linieweg of Leeuwenveenseweg wordt genoemd. Daaran direct gelegen is de Oude Wijk die loopt de zuidkant van Nijstad, door het Lageveen naar de Hoogeveensevaart. Deze ontwateringswijk was in onderhoud bij de Drentse Kanaalmaatschappij.
De grond was oorspronkelijk van de marke Steenbergen. Waarschijnlijk is de grond bij de markescheidingen aan het eind van de negentiende eeuw in handen gekomen van Berend Eleveld. Na zijn overlijden in 1929 is de grond verdeeld onder zijn erfgenamen. Moddergat B191 was na 1929 eigendom van Harm Pol.